İlk olarak bu binanın çabuk yapılıp kendi kafanı ve kurmaylarını sokacak bir yapı olduğunu unutma

Şantiye şefi odası akşam toplantıları dolayısı ile geniş olmalı

Giriş kapısı yanında kapıcı-çaycı odası bulunsun. Kapıcı çaycı bu odada bir perde arkasında uyumalı.

Vezne geri odada olmalı ve tevziat bina arkasından yapılmalı.

Bina tek girişli olmalı. WC ve lavabolar, bina arka cephesinde ve orta kısımlarında tertip edilmeli ve 140 cm yüksekliğinde fayans döşenmeli

Yerler zengin bir şap, fakat tercihan karosiman, tavan tahta veya 10mm. kontraplak, çatı eternit, kiremit veya ondüle saç

Ofiste ihtiyaçtan fazla bir iki oda tut... Misafirleri de düşün

Bina önünde veya tercihan yanında, hesabından dört fazlası ile bir otopark tertiple. İki başa kör gözlerin görebileceği standart park işaretlerini dik

Şantiye ofisinin yeri: Şantiyeyi imkanınca güzel gören, ana iş saha ve ünitelerine nispeten kolay ulaşabilecek, yabancıların şantiye içine girmeden gelebilecekleri, hırçın ve rahatsız edici gürültülerden uzak bir yer olmalı

KONROLLÜK OFİSİ

Her işin sözleşmesinde bu mevzuata ilişkin bir madde vardır. Ona uygun bir bina yapacaksın. Yoksa da yapacaksın, fakat aynı çatı altına girme. Yeri, taksimatı, otoparkı için kontrollükle anlaş.

Şantiye ofisine çok yakın ve çok uzak olmasın (uzağı tercih et)

SOSYAL BİNALAR

Bu isimde toplanan binalar :Staff bekar lojmanı, işçi lojmanları, duş + çamaşır, mutfak, yemekhane, gazino, revir

Hepsinin hacmi pikde hesap edilmek üzere, staf ve işçi adetine bağlıdır. Ana ölçü ve kişi başına mekanları Neufert'in öğrenci, işçi ve gençlik yurtları bahislerinde bulacaksın. Fakat unutma ki oradakiler uzun ömürlü tesisler içindir. Senin şantiyen ise iki, üç seneliktir. Sonunda kendi elinle alaşağı edeceksin.

Bütün bu tesislerin yerleri : Şantiye çalışma sahası dışında en yakını min. 100m. mesafede. Özellikle yatakhaneler imkanınca sessiz köşede.

SPOR TESİSLERİ

Öneri : Şantiyende, sığdırabileceğin bir yer bulup bir saha uydur. Sırası ile voleybol, basketbol, futbol... Bunları da başıboş bırakma, staff arasından (tercihan saygın) birisini memur et.

Spor tesisleri için en uygun yer : Çalışma alanları dışında, tercihan iş sahalarından görülmeyen, fakat şantiye ofis binasından görülen bir yer!

AMBARLAR

Öneriler :Her ambarda krenli veya krensiz bir açık saha tertiple

Tel çitle çevrili, kontrol altında özel bir saha ayır. Buraya herkesin el attığı, tamah çekici şeyleri koyacaksın. Su boruları, oluklu saçlar, ambalaj sandıkları vs. gibi

Kapalı ambar girişine 3.60x 3.60 iki ofis odası çat. Giriş ağzını bir tezgahla çevir, alışveriş buradan yapılsın, önüne gelen içeri dalmasın.

Çatıda ışık için sağ ve solda bir saç sırasında, iki kör bir saydam saç tertiple, kafi ışık alırsın

Portal kren, ambar kapısına mal indirebilmeli. Sundurma yapmışsan, kren, saça önüne mal indirebilmeli

Öneri : Ambarında girişi kontrollü bir yerde bir serbest kısım ayır. Buraya sık giren çıkan fakat ismi olmayan yatak, makara dili, dişliler, V kasnakları, tekerlek ve miller gibi malları (bir seferde çıkış yaparak) koy, takipten kurtul.

Atölye ve imalat, buraya yalnızca ambarcına haber vererek serbestce girip çıksınlar. Alsınlar veya geri versinler.

Şantiyen büyükse yedek parça ve inşaat ambarlarını ayırabilirsin.

Yedek parça ambarı kapalı saha ihtiyacı için kaba formül F=120+(2xn) m2

n=pik zamanında çalışan malina adeti

İnşaat ambarları kapalı saha ihtiyacı için kaba formül F=120m2+iş ve şantiye büyüklüğü ile orantılı bir saha...(Gerekirse 30m. boyunda)

Ambarların yerleri : Ambarlar, şantiye iç sirkülasyon yolları dışında, toz altından uzakta, alışveriş yapacak ünitelerin kolay ulaşabilecekleri bir yerde kurulmalı.

Şantiye ofisi ile kolay irtibatlı bir yer de bulmuşsan fena olmaz.

ÇİMENTO SİLO VE DEPOLARI

Depo Yerleri : Betonyere imkanınca yakın, betonyer düzeyinde veya yüksek. kapıların ikisine de kamyon yanaşabilmeli, yaklaşım yolları imkanınca şantiye iç sirkülasyonu dışında kalmalı

Taban betonu zeminden 0.25m. yüksek, çevrede drenaj hendekleri, saç dizmede biniler hakim rüzgar ve yağmura göre tertipli

Depo içinde Stok: Tahta veya kalas üzerine max. 15 torba

Silolar tabiatı ile beçing plent yanında, plente göre belli koordinatlarda, fakat beçing plent sirkülasyonuna zarar vermeyecek yerlerde tertiplenmeli

SU DEPOLARI TESİSAT

Su deposu yeri : Nazari olarak su sarfiyat ağırlık merkezinde olmalı, fakat pratikte, şantiye topografisine uygun, su gelişine, veya kuyu veya dereye göre uygun yer seç. Trafik dışında kolay erişilebilen bir yer olsun.

Tesisat : Galvanize demir yahut 10 - 15 atü PVC boru ile. İmkanınca dışı şebeke ile max 0.40m derin hendeklere gömülü.

Trafik altı geçişler demir boru kovanlar içinde

SANTRALLAR ELEKTRİK TESİSATI

300 KVA güce kadar trafoları direk üzerine koyabilirsin. 300 KVA'dan daha büyük güç kullanacaksan nizami olarak köşk yapmak mecburiyetindesin.

Santrallerini, bir tarafı açık sundurma şeklinde ve oluklu saç örtülü olarak yap. Generatör radyöterlerinin hizasında havalandırma panjurları tertiple.

Zemin beton ve tabii zeminden 0.40m. yüksek olsun.

Santrallerinde generatörleri taban betonundan 0.30 m. yüksek temeller üzerine koy.

Akaryakıt deposu santral dışında olsun

Santralinde 600 RPM'den yüksek devirli betonun varsa sesi rahatsız edicidir. Susturucuları güzel olsun ve geri tarafa doğru çevir.

Tevzi tablosu kapaklı, yağmura karşı korunmuş olsun.

Santral yeri havadar bir yer olsun, toz altında olmasın, tamir atölyesi civarında olsun.

Enerjini TEK'den alıyorsan, alış yeri, şantiyeye giriş yeri ve son direk için idare ile anlaşman lazım

Santral elektriğinin, memleket şebeke elektiriğinin kilovat saatinden en az 5 misli pahalı olduğunu göz önünde tut.

Öneri : 300 KVAdan fazla enerji çekiyorsan otomatik bir kondansatör grubu kullan, reaktif ödemelerden kurtul.

ATÖLYELER

Öneri : Çelik imalat işi fazla olan şantiyelerde, makina tamir işleri ile imalat işlerini ayır.

Açık sahaları 150 doz beton yap. kaybettiğin somuna ve çamurda eşelenmeye değmez.

Küçük ve orta boy şantiyelerde, elektrikçiler için atölyede min 40 m2 yer ayır. büyük şantiyelerde elektrikçilere de 10b x 12L x 3.75h benzer bir atölye ile daha mütevazi bir açık saha yap. Bu atölye tamir atölyesi ile bitişik olmalı

Açık saha, kapalı sahanın min. 1.5 misli olmalı

Açık saha portal kreni, tamir edilecek teçhizatın en ağır parçasını elleyebilecek ve yükünü atölye kapısına teslim edebilecek tonaj ve yükseklikte seçilmelidir.

Atölye kapalı sahalarının büyüklüğü, atölyenin yükleneceği yüke, içine konulacak atölye teçhizatına ve bir de makinacının insafına bağlıdır.

Şantiyede, pik zamanında çalışır olan ve atölyenin ellemesi gerekli ağır teçhizatın adeti (n) ise.

Atölye sahası F=120+5n

Atölye içinde birer overhed kren monte et.

20m'lik tipi kullanıyorsan bu kren min 3t. kapasiteli olmalı.

10m'lik tipikullanıyorsan 750 kg'lık basit bir ceraskal kafi gelir.

Atölyenin yeri : İlk olarak toz altından, tuzlu su serpintisinden uzak olmalı, mümkünse şantiye sirkülasyon yolları dışında, ana trafik yollarına yakın, her türlü teçhizatın kolay ulaşabileceği bir yer seçilmeli

Atölyeye yer seçerken, tek başına kendisini değil, atölye yedek parça ambarı + inşaat ambarı + oksijen lastik sırt çevirme + döküm atölyeleri + yıkanma yağlama ve bütün bunlarınaçık sahalarını bir grup olarak göz önüne al.

Ağır vasıtalar park sahası da bu gruptan fazla uzak olmasın.

YIKAMA YAĞLAMA

Sundurma çatısını yüksek tut. Çünkü yıkamada özellikle yağlamada damper kasaları kalkık durumda

Yeri : Atölye grubundan uzak, fakat ağır vasıtalar parkı yakınında. Eğer park atölyeden uzakta ise sundurmanın yeri park yanında. Öyle yer seç ki etrafı çamura bulamayasın

BETON LABARATUARI

Min. hacim : Şantiye ofisinde yanyana veya tercihen birleştirilmiş iki oda yetişir.

Min. Labaratuar Teçhizatı : 120 ton pres...5ve 25 kg. tartar iki terazi... Tüpgaz ocağı...

Elek serisi : 75 - 50 - 25 - 10 - 5 - 2.36 - 1.18 - 0.60 - 0.30 - 0.15 mm. numune alma kapları...Slamp konileri...Kap, kacak, ala vs.

Labaratuarın yeri : Beton Plenti ile ofis arasında bir yer en uygundur. Beton plentine yaklaşmayı tercih et...fakat toz ve gürültüyü göz önüne al....

ŞANTİYENİN KARAKTERİ

• İş başladıktan sonra şantiyenin ana üniteleri yerlerini değiştiremezler, yükselip alçalamazlar. Planlarken ve kurarken çok dikkatli ol. Bu ünitelerin pozisyonları ve yükseklikleri, ana iş ve imalatlarının sevk yollarına uygun olmalıdır.
• Şantiye ünitelerinin plandaki yerlerini ana işin planı, yüksekliklerini ise işin finiş kotları etkiler. Şantiye planlamasına ana işten başla ve özellikle yükseklikleri gözden kaçırma.
• Ana iş ünitelerinin herhangi birisi üzerine, iş programı müsait olsa dahi, şantiye ünitelerinden birisini koyma, hatta servis yolu bile geçirme.Mecbur kalırsan bunu en son düşün.
• Bütün şantiye tesisleri geçici karakterdedir.Ofis ve lojmanlarında kafi konforu sağla, fakat hiç bir zaman lükse kaçma. (dışarıdan değilse de içerden gülerler...)
• Atölye, ambarlar, ofis ve hatta staff ve işçi lojmanlarını portatif yap.
• Trafo, santral, kompresör grubu, yıkama yağlama gibi yerleri sundurmalarla tertiple

          PRENSİPLER

• Bir iş ne kadar küçük olursa olsun, muhakkak bir şantiye planı yap. ilk günden bir şantiye dosyası aç. Planlarını ve projelerini numarala içine at
• Gerek şantiyeni kurarken gerekse şantiye çalışırken, yapacağın değişiklikleri veya ilaveleri bu planlar üzerinde etüd et ve planlara işle. Ellerin pantolonunun arka cebinde, kafadan yapacağın her değişiklik ve ilave, bilesin ki ileride muhakkak ayağına takılacaktır.
• Ana işin ağır trafiğini şantiye içine sokma
• Hakim rüzgar, meltemler istikametini göz önünde tut. Toz yapan üniteler diğerlerini rahatsız etmesin.
• Deniz şantiyesi ise tuzlu su serpintisinden zarar görecek üniteleri, serpinti hattından en az 100 m. içeri al.
• Şantiyenin çok pislik çıkaran ünitelerini, pisliğin temizlenmesi kolay olan kenarlara tertiple. Yapamazsan hemen yanına pislik stok sahası ayır.
• Şantiyenin birbirleri ile alakalı ve yek diğeri ile çok alışveriş yapan ünitelerini bir araya topla.
• Şantiyenin üniteleri, ham malzemelerini en kısa yoldan kısaca almalı ve bunların mamülleri (ehemmiyet derecelerine göre) mümkün olan en kısa yollardan, ana işte kullanılacağı yerlerine ulaşabilmelidir. (En az viraj ve kesişme ile, en az manevra ve vasıta ile)
• Şantiye sahasını dümdüz yapma, optimum %1 meyil ver. Yoksa sağanak yağmurlarda boğulursun.
• Trafik yollarını atlayan şantiye tesislerine en az 7.50m. klerans ver. Kalkık damper kasaları alaşağı etmesinler.
• Gürültüden etkilenecek üniteleri sakin köşelere al.
• Not: Bu prensiplerin hepsinin birden yerlerine oturtulması, belki de hiç bir şantiyeye nasip olmaz. İmkanınca bunlara yaklaşmaya çalış. Birini diğerine feda etmek gerektiğinde hızı öne geçir.
•  

ARAZİ İŞLERİ

• Şantiyenin kurulacağı saha ve sahaların ana inşaat aks sitemine bağlı olarak 1/500 ölçekli birer plankote ve gerekenlerinde iskandil haritalarını çıkart.
• Bu plankote ve iskandiller, ana iş ünitelerinin ve muhtemel şantiye sahasının sınırlarını, münasip miktarda aşmalı. Komşu şantiye ve komşu tesislerin yeteri kadarı ile, saha içinde ve civarındaki enerji hatları, elektrik, telefon, telgraf, su, gaz hatları plankoteye alınmış olmalı.
• Plankotelerde zemin cinsi de gösterilmiş olmalı
• Toprak, kum, kaya hudutları belirtilmeli
• Plankotelerde, hakim rüzgarlar istikameti ile, deniz, dere, göllerin max. ve min. su seviyelerini göstermeyi unutma.
• Eğer şantiye plankote sahası içinde su ve enerji yoksa etrafı gez...Su ve enerji alabileceğin en yakın yerleri ara. Su ve enerjinin şantiyeye kadar boylarını ve sahaya girebilecekleri yerleri tespit et.
• Bulduğun suların debilerini ölç ve numuneler al. (Mevsim sonundaki min. debiyi verilerden takip et.)
• Yüksek gerilim enerji hattının voltajını öğren. 34 KV.den yüksek voltajlı hatlardan enerji alamazsın.

HAZIRLIKLAR

• Ana iş kalemlerinin inşa metodlarını adam akıllı incele ve detaylarını tespit et.
• Şantiyede özel saha ayrılması icap eden, inşaat ve imalat ana kalemlarinin, iş programındaki günlük inşa ve imal miktarlarını esas tutarak: İnşa, imal, kür, ham stok, mamul stok, ve transit stok miktar ve hacimlerini hesapla.
• Elindeki teçhizatın kapasiteleri, yapacakları işleri kafi emniyetle karşılayacak düzeyde olup olmadığını kontrol et.
• Hesapladığın inşaat, imalat ve stok miktar ve hacimleri için gereken sahaları ayrı ayrı hesapla ve şantiye genel yerleşim planı için seçtiğin aynı ölçekle, ayrı ayrı kağıtlar üzerine, bu sahalara hizmet eden teçhizatla beraber çiz.
• Belli pozisyonda bulunmaları şart olmayan fakat bir araya toplanmaları gereken üniteleri de sence uygun pozisyonlarda, tek kağıt üzerine çiz.(İleride, yerine yakışmazsa, pozisyonları gereğince değiştirebilirsin.)
• Staff ve işçi listelerini incele, pik zamanındaki mevcuda göre Staff bekar lojmanı, işçi lojmanları, yemekhane, mutfak, gazino hacimlerini tespit et.
• Ofis ve yetkilisi ile anlaşarak kontrollük ve otoparklarını, labaratuar ihtiyacını sapta, 1/500 ölçekle ayrı kağıda çiz.
• Şantiyenin boyuna bosuna göre misafirhaneyi ya ayrı yap yahut staff lojmanında oda ayır.
• Şantiye yerleşim planları için, çoğu zaman 1:500 ölçek uygun düşer. Kesit ve detaylar için 1:200 yakışır. 0.60 X 1.00 m. öçüsünden daha büyük pafta kullanma. Sığmazsa iki, yahut daha fazla paftaya ayır.
• Resim işlerinde genel öneri: Favori paftan h0.30 x b(5x0.20)=0.30 x 1.00 olsun. Geniş paftaya ihtiyacın varsa h(2x0.30)xb(5x0.20)=0.60x1.00'e çık. Ara ölçüler ve daha büyük boylu paftalar kullanma.
• Yer seçimi işini ehemmiyet sırasına göre yap. Örneğin, derecesine göre imalat platformları ve sahalar, sonra ağır vasıta parkları ve atölyeler, ambarlar ve bunların açık sahaları, en sonra da ofis labaratar, staff ve işçi lojmanları, mutfak, yemekhane, gazino ve spor sahaları gibi.
• Şantiyende drenaj için lazım olandan fazla meyilden kaç. Opt. meyili sahalar ve arylar dahil, her yerde %1 tutabilirsin.
• Drenaj için daima açık hendek beton kanal ve kasis kullan, şantiyeye büz sokma
• Şantiye yerleşim planları bitince, şantiye şefi eliyle, hemen iş sahibine tasdik ettir, tastikli nüshayı şantiye dosyasına koy. İleride, şantiyeye tecavüzlerde veya şantiyenin verim veya düzenini bozacak bazı sapsız isteklerde bu nüsha senin dayanağın olacaktır.

ŞANTİYE SU & ELEKTRİK PLANLARI

• Su motorları, elektromotorlarla tahrik edildiğine göre, şantiye su planını, elektrikten evvel yapmaya mecbur olduğunu unutma
• Her iki plan içinde Şantiye Yerleşim Planının transparan birer kopyasını kullanacaksın. (Şu halde üç plan da aynı ölçeği taşırlar)

ŞANTİYE SU PLANI

• Bu plan şantiye su deposundan, su sarfiyat merkezlerine kadar olan su şebekesini kapsar. Pınar veya dereden, su deposuna kadar olan isale kısmı ayrı dosya halinde yürütülmelidir.

Su şebekesi planı için ilk yapacağın iş : Şantiye yerleşim planı kopyası üzerinde, bütün su sarfiyat merkezlerine, pikteki ihtiyaçları (m3/saat) cinsinden yazmaktır.

Depo yeri ve adetini, suyu aldığın yere ve şantiyenin büyüklük ve ihtiyacına göre sen seçeceksin.

Yaptığın bütün su projeleri, gerekli tafsilat ile, sipariş esaslarını ihtiva eden bir liste taşımalıdır.

İsale planı şebekeden daha evvel bitirilmesi lazım gelen bir plandır. Suyu şantiyeye akıtmak şantiye inşaatının 1 numaralı işidir

ŞANTİYE ELEKTRİK PLANI

Bu plan şantiye sahası ile işin uzandığı en uç noktaları da içine alan bir Elektrik Tek Hat Diyagramıdır.

Ana planı yine şantiye yerleşim planının transparan kopyası üzerine yapacaksın. Uzantılar için gerekiyorsa ayrı paftaları ilave edersin

Tek hat diyagramını hazırlamak için evvela şantiye planı üzerinde, bütün motorlar ve enerji çeken yerleri işaret et, takatlerini HP veya KW olarak yaz.

Bu hesaplar bittiği zaman santral veya trafo gücü belli olmuş olacak ve kablo istesi çıkmış olacaktır. Bütün bunları resimde malzeme listesi olarak göster.

Not: Su ve elektirk şebekeleri, şantiyelerde çok ellenir ve değişikliğe uğrar, ilaveler yapılır. Sıkı tenbihtir ki :Plan üzerinde etüd etmeden değişikiliğe karar verme. Değişikliği planın orjinalinde dahi işle.

5M = Method + Money + Machine + Material + Men

İster büyük olsun ister küçük, şantiyelerin topallamadan sağlam tempolarla yürütülebilmeleri için ana formül : Şantiyenin ömrü boyunca her an 5M tamam olmalıdır.

5M'in beşi de aynı ehemmiyettedir, birisindeki noksanlık, şantiyeyi derhal etkiler, hatta durdurur.

METHOD

Ana işin her kalemi için bir inşa metodu tespit edilir ve şantiye buna göre planlanır.

Şantiyeni inşaya başlamadan önce bütün kalemlerin inşa metodlarını gözden geçir, iş programı ile karşılaştır, en evvel el atman gereken işle bunu takip edenleri sıraya diz, numara ver. Bu suretle şantiye inşaatının (1) numaralı ve onu takip eden 2, 3, 4...numaralı işlerini tespit etmiş olursun. İnşa işlerini de bu ehemmiyet sırasına göre kovalayacaksın.

Numara sırasına göre, bütün inşa metodlarını incele, inebileceğin kadar ince detaylara in. Teçhizat ve personeli ciddi olarak gözden geçir.

Detay ve manevra projelerinden eksik varsa tamamla. Yardımcı küçük teçhizat ve varsa müstehlik listelerini hazırla, ambar mevcutu ile karşılaştır veya sipariş et.

Bir işe başlamadan o işi yürütecek olan kısım mühendisi ve formenle, bir kere hazırlklara başlamadan evvel, bir kere de fiilen başlarken, konferans tertiple. Bu konferansta inşa metodunu, iş sırasını, dikkat edilecek ince noktaları, toleransları anlat. Onları da konuştur. Fiilen başlama tarihi ile hazırlığın yürütülme şeklini bildir.

Başlattığın bir işi, en az bir hafta çok sıkı ve yakından takip et. Metodun detayları ve iş sıralarındaki ayarlama bitip, iş rutin hale girinceye kadar takibi bırakma. Bu devreden sonra takibi periyodik bir kontrol haline sok, boş bırakırsan yavaş yavaş dejenere olma ihtimali yüzde doksandır.

Evvelce seçilmiş olan bir inşa metodundan kafi randıman alamazsan, makul süre içinde ya adam et ya değiştir.

MONEY

İşe mühendisliğin tarifiyle başlayalım:

Mühendislik, bir işi kafi emniyetle en ucuza yapmaktır. Başta kafi emniyeti kolla... bunlar sana, malzemesine ve şartlarına göre emniyet katsayıları ile verilmişlerdir.

Hiçbir zaman nizami olandan daha yüksek emniyet katsayıları kullanma

Şartnamelerde, mukavemetler ve toleranslar için verilmiş miktarların hemen sınırında gezin.

En ucuza yapmaya gelince; malzeme ve işçilik kalitesinden tasarruf mevzu bahis olmadığına göre, geriye yalnız zaman kalıyor. Ucuza yapma = Kazanma için tek etken hızdır.

Tam kadrosu ile boş kaln bir şantiyenin günlük masraflarını hesapla, üzerine şantiyeye ait banka teminat mektubu ve merkez masrafları hissesini de ilave et, bugün bu yekün, orta boy bir şantiye için milyonun üstündedir. ve günlük zararı gösterir.

Optimumhızın altında çalışan bir şantiyenin iş maliyeti de gün başına bu kadar artacaktır.

Seçilen hız, yapılan işlere yakışan optimum hız olmalıdır. Bu hız, nihayet efektif iş programında ön görülen hıza eşit, fakat gaye olarak, olabildiğince programdakinden kısa olmalıdır.

Hız sağlamak için dikkat edeceğin hususlar

Başlaması icap eden bir işin hazırlıklarına en az 2 ay evvelinden başla.

Günlük işlere mağlup olup ilerisi için hazırlıkları feda etme. icap ediyorsa bunlara yeni bir ekip kur

İş kalitesinden fedakarlık etme, işleri bitire bitire git, eksik ve noksanları tamamlamak için etek toplayıcı başkası yok!

İş hızlarını 10 günlük raporlar ile daima kontrol et, geç kalanlara çare ara

Ekip kadrolarına dikkat et, noksansa süratle tamamla, fakat özellikle fazla adama göz yumma, derhal yok et.

İnşa metodlarının dejenere olmasına müsade etme, aksak taraflar varsa süratle adam et.

Bir müessesenin yaşayabilmesi için yekun masraflarını çıkardıktan sonra en az %12'lik bir kazanç sağlamalıdır.

işte temin ettiğin hıza göre, belli devrelerde, mesela 3 ayda bir, hem efektif iş programını, hem mali programını yenile. (Profeyonel balıkçılığın esası, en ince misina ile en büyük balığı yakalamaktır.)

Amerikan formülü : Bir probleme muhtelif açılardan bakmakla vakit geçirme, tek bakış açısı vardır, $ açısı... (İmza Eser Tümen)

Son olarak : Fiyatların ne kadar iyi olursa olsun, güvenme... Fiyatı bırak, hıza bak!

MACHINE

Makinalarını, şantiyede bulunmaları gerekli olan tarihlerden yetişiri kadar erken getir. Bunlar revizyon görmüş ve elden geçirilmiştir deseler de kulak asma ... Hiçbiri el atar atmaz çalışmaz. Revizyon görmüşlerdir ama bir deneme çalışması geçirmemişlerdir. En azından ayarları bozuktur. Bu suretle şantiyenin elinde, bunları regülaya sokacak yeterli zaman bulundurmuş olursun.

Şantiyelerde şantiye şefi ile makina şefi arasında daima bir çekişme vardır. Makina şefi makinalarını, işin en civcivli zamanında şantiyenin gözünün yaşına bakmadan, bakıma almak ister. Şantiye şefi de makina inlese de makinacının yaygaralarına kulak asmadan, kırılıncaya kadar var gücü ile çalıştırmak ister. İkisi de doğru değildir. Şantiye şefleri ve makinacılar daha evvel bir prensip anlaşmasına varmalıdırlar.

Makinacılar, her makinanın bakım tarih ve müddetini şantiyeye daha evvel bildirmeli ve bir hafta müddet vermeli; şantiye şefleri de işbu hafta çıkmadan, işi olağan bir yerinde kesip makinayı makinacıya teslim etmelidir.

Ambarında makina yedek stok seviyelerine dikkat

MATERIAL

Malzemeni vaktinde şantiyende hazır bulundur. Devamlı ikmal gerektiren malzemelerden tedariik ve nakil aksaklıkları beklenebilecek olanları varsa kafi stoklar bulundur.

Bir mal şantiyeye gelmeden evvel kabul hazırlığı yap. stok yerine sokulma yollarını hazırla. Gelecek malzeme hacimli veya çok çeşitli ise bir stok planı hazırla ve sahayı bu plana göre kazıkla. Yaftalarla malların yerlerini belirt. Muhtelif çapta boru kazıklar, değişik profildeki palplanşlar, betonarme demirleri ve çeşitli demir profiller için bu plan şarttır.

Montaj malzemesine gelince, çok daha dikkatli olmalısın: Bu malzeme, monte edilecekleri yerlere en yakın fakat montaja mani olmayacak sahalara stok edilmeli, parçalar, ellenme sırasına uygun şekilde istiflenmeli ve ufak malzemeler portatif barakalara konulmalıdır.

Şantiyende bütün malzemen itina ile istiflenmiş olmalı, yığılmış ve atılmış hiçbir şey bulunmamalıdır.

İntizam ve istif, temiz, rahat ve özellikle süratli çalışmanın ana etkenidir. Eğer şantiyende istif yoksa, yığının birinden biri bir parçyı çeker götürür, çünkü o yığın sahipsiz ve sayısız görünüştedir. Sonra da bir kenara atar... Günü gelir o işe başlarsın, o parçaya sıra gelir, iş durur, o parça şantiyededir, ama bulamazsın. İstediğin kadar sinirlen, ambar kayıtlarına bak, küfür et.. İşte sana tatsız tuzsuz bir gecikme.

Teçhizatın park yerlerine gelince... Eğer bunların sıralı ve belli yerleri yoksa, herkes istediği yere park ediyorsa yandın. Bir kamyonunu çalsalar, şansın varsa, onbeş gün sonra farkına varırsın.

İstif için ana kaide: Bir mal inerken, yerine istifli inmelidir. Eğer evvela süratle indirir, sonra istif ederim dersen, bil ki asla muvaffak olamazsın, şantiyen ebediyen çarşamba pazarı gibi karışık kalacaktır. 50 senede bunun aksini görmedim.

Her nedense, ambarcılar ve meydan formenleri ikinci usule kaçarlar, katiyyen müsade etme.. İcabı kadar sert ol, hatta eğer adamın tabiatında yoksa değiştir.

(Ya senin tabiatında yoksa?...........Felaket...)

Tüm şantiye mühendislerine genel öneriler

Masa başında acele bir işin bulunsa.. veya .. başka servislerle görüşme zorunluluğun olsa bile, iş başından 15-20 dakika sonra, (daha evvel değil) evvela şantiyeye işinin başına gidip gözden geçirmeyi (ve gözükmeyi) prensip edin.

Kuracağın otoritenin muhabbete dayanır olmasını temin et.

Zamanında bağır ama küfretme, çıkışırken aşağılama, senden takdir bekleyeni pas geçme. Adamına göre muamele gradosunu iyi ayarla, ne kırıcı olsun ne yıvışıklığa müsait olsun.

Emirlerin ve kumandaların yapılabilir olsun.

Ölçü olarak, onun yerine işi kendinin tuttuğunu farz et.(İtirazla karşılaşırsan, göze aldığın bir işde kollarını sıva. İtirazları ebediyen kesersin.)

İnsan kuvvet ve takatini iyi hesap et.

Etrafında dağınıklığa müsade etme, çalıştığın yer derli toplu olsun.

Eğer kumanda ettiğin grup üzerinde bir otorite ve disiplin kurmak istiyorsan evvela kıyafetine dikkatli ol

İyi bir şantiyeci, işini masa başına getirebilendir.

Şantiye resimleri ve projelerinde, maksadı temin eden en basit dizaynı araştırmayı prensip edin. En basitten en temiz işçiliği alırsın. Komplike projelerden aynı temiz işçiliği almazsın.

Projelerinde müsveddelerle uğaşma, boşuna vakit harcarsın, bir neticeye de ulaşamazsın. Halbuki doğrudan doğruya temiz resme geçersen, pabuç pahalıdır, resim üzerinde daha ciddi durur daha isabetli çözümler bulursun.

Eğer bir detay üzerinde araştırma gerekirse, resim üzerine bir şeffaf kağıt zımbala, detayı hallet, kağıdı alta sürerek detayı resim üzerine taşı

Şantiye şeflerine öneriler

Prensip olarak şantiyende yapabildiğin kadar fazla iş yap, sırası gelecek diye bekleme

Şantiyeyi dışa karşı zapturapta al. Özellikle meskun yerlerde... (Dikenli tel + bekçi kapıcı + köpekler) tertibi gece gündüz bekçileri tertibinden daha etkindir. (kapıdan ofise telefon çek)

Şantiye şeflerinin ofiste çok fazla işleri vardır. Bir türlü şantiyelerini gezmeye vakit bulamazlar, sinirlenirler...

Çaresi basit :

Ofise girip telefona yapışmadan önce, özellikle sabahları, (işbaşı saatinden 20-25 dakika sonra) evvela şantiyeni dolaş.

Esasen bu dolaşma şarttır. Gezerken göreceksin ki, akşam verdiğin emre, sıkı sıkı tembih ve tariflere rağmen, kuzeyde kazılması gereken çukur güneyde kazılmaktadır.

Eğer önce ofise girersen bil ki akşama kadar çıkamazsın.

Akşam topantılarını belli saatlerde yap ve kısa tut, fasafiso ile vakit geçirme.

İcap etmedikçe her akşam toplantı yapma. İş vaziyetleriyle ilgili olarak devre devre, haftada bir (haftada iki (ve ancak icap ediyorsa her akşam) toplantı yap.

Toplantılarda birer çay ikram etmeyi unutma.

Günlük raporların toplanması zor iştir. Çoğu kaytarırlar ve mazeretleri de her zaman hazırlanmıştır.

Raporları muntazam almak istiyorsan, bunları, işlere uygun bir malzemenin ihtiyaç şartı ile birleştir, bu talep günlük raporun arkasına yazılmazsa karşılanmasın.                                          Bu usul özellikle götürücülerde çok müessirdir.

İlk günlerde bunların işleri biraz aksar, fakat katiyyen yumuşama, üçüncü gün hizaya girerler.

Bağlanmayacak hiçbir malzeme bulamazsan, hiç olmazsa, akşam toplantılarında ikram edeceğin çaya bağla.

Günlük raporları sen kendin teslim al, fakat kıymetlendirmesini seçeceğin genç bir mühendise ver. Bu genç (cost engineer) işi için seçtiğin kimse var ise o olmalı, yoksa şef olarak yetişitrmeyi seçtiklerinden biri olmalı.

Yeni diploma almış yahut diyagramın tecrübesizlik devresinde bulunan genç mühendislerin bu vaziyetlerni göz önünde tut. Bunları derecelerine göre kontrol altında tutacak, hatalarını zarar vermeden önce önlemeye çalışacak, kritiklerini yapacak, yetişmelerine yardımcı olacaksın.

İşlerini vermeden önce bu mühendislerle bir kere muhakkak görüş: karşılaştıkları problemleri kendi başlarına halle çalışmalarını, tereddütleri varsa sana veya muavinine danışmanın serbest olduğunu; hatalar yapabileceklerini, bundan çekinmemelerini ve gizlemeye çalışmamalarını (hata yapmamanın en emin yolunun hiçbir iş yapmamak olduğunu)

Gençlere çalıştıkları işin hangi safhasından itibaren mesuliyet yükleneceklerini de sarih olarak bildir.

Gençlerin işlerini yakından kontrol et. Kritiklerinin dayandığı sebebleri de bildir.

İş için vereceğin emirleri mühendise ver, formen ve ustalara direk emir verme. Mühendisin bulunmadığı bir zamanda, işe müdahale etmek icap eder, formen  ve ustalara direk emirler vermek mecburiyetinde kalırsan, en kısa zamanda bunu mühendise bildir. İşçiden öğrenmesine meydan verme

Kritiklerini mucip sebeleri ile birlikte yapacağın için bu mühendise bir konversasyon gibi gözükebilir, kritiğin emir kısmını iyi belirt.

Benimsemediğini gördüğün bir fikrin benimsetilmesinde en emin yolun, tornavida ile vira etmek olduğunu unutma !

Mühendisleirni kontrol ederken, yapıları, bilgi seviyeleri, davranışalrı ve özellikle işle alakaları hususunda bilgi edin.

25-35 yaş arasındaki genç mühendislere öneriler

Yapacağın işlerde, can emniyetini sağlamak şartı ile, gerisi için (hata) denilen şeyden korkma. Hatadan korkar, işlere aktif olarak girmez ve insiyatifini kullanmaz isen hiçbir tecrübe edinemezsin.

Nezaretçi gibi işleri uzaktan seyretmekle tecrübe sahibi olmak mümkün değildir.

İşlerinde hata yapmamaya, yapmışsan aynı hatayı tekrarlamamaya çalış

İşlediğin hataların sana sağladığı kıymetli tecrübeleri değerlendir ve istifade etmeye çalış. (Çatanayı batıranı translantiğe kaptan yaparlar.)

Grafiğin birinci devresinde bulunduğun için, problemlerini çözümlemede, evvela bilgi dağarcığına saldırırsın... fakat bu saldırıda, dağarcığındaki bütün bilgiler sana bir sis arkasında, tasnifsiz ve yetersiz gözükür. Tecrübe dağarcığında da fazla bir birikim olmadığından sana cevap vermez.

Ya büzülürsün insiyatifi başkaları alır,

ya da büzülmezsin fakat hatalı yollara saparsın.

Esasında tuttuğun yol yanlış

Mühendislik işin başından itibaren başlamaz, yani evvela bilgi dağarcığına saldırmak hatalı. Her işte prensip olarak şu yolu tut :

İşleri evvela en basit tarafından (At Aklı) ile ele al.

Yani o işe bir at nasıl bakarsa sen de onun gibi bak ve bir karara var.

Şeytanlıklar ve teknik marifetler düşünmeden...

Sonra işin parçalarına geç. Her parçayı ele alışta yine evvela basit düşün, en sonunda mühendislik tarafına başvur.

Bizim at aklı dediğimiz şeye başkaları 'Aklı selim' diyorlar, fakat at aklında basitlik de var. Bütün dünya basitliği arıyor, sen de en basiti aramalısın.

Bu prensip kaidesini iyi anlatmak için bir misal verelim

Şuraya biraz beton dök diyorlar

Beton nedir??...Çakılla kumu karıştırır, çimento koyar, biraz da su ilave edip karıştırırım. Yerine döker malayı çekerim. (At aklı bitti)

Parçalara geçelim : Çakıl ne kadar olsun, kum ne kadar?

Granülometri diye bir şey vardı! (İşte mühendislik tarafı)

Çimentoyu ne kadar koyayım suyu ne kadar?

Su/Çimento oranı ve slamp diye bir şey vardı! (İşte mühendislik)

Ezbere gerek yok, kitaplarını aç... bitti.

Her işte, en basitinden ele almak şartı ile, sırası ile en evvel At aklı, sonra genel mektep bilgileri, en sonunda da mühendislik bilgileri geliyor. Bu bilgileri de sırası geldikçe, teker teker dağarcıktan çekmek lazım, işin daha başında elini daldırıp avuçlamaya kalkma.

Etrafındakilerin fikirlerini yabana atma, yalnız ben bilirim deme, bazen en basit işçi senin altı ayda bulamadığını bulmuştur bile.

Göze mütenasip ve güzel gözüken, aynı zamanda sağlamdır.

Bir iş için vaktinden evvel karar verme. Bekle ve düşün, fakat vakti gelince gecikmeden kararını ver.

Yapabileceğinin en iyisini yap

§         Fazla mesai çalışmaları genellikle düşük verimli çalışmalardır. üstelik saatlik ücretler yüzde elli ile yüzde yüz arası zamlıdır.

§         Araç arızalarını azaltmanın usullerinden biri, servis yollarının iyi kalitede olması ve bakımının sürekli yapılmasıdır. Lastik tekerlekli araçlar bakımsız ve kalitesi iyi olmayan yollarda kısa zamanda kullanılmaz hale gelirler.

§         Makinelere iş verilirken fazla zorlanmamasına özen gösterilmelidir.

§         Verimli ve başarılı bir üretim şantiye birimleri arasındaki koordinasyonla yakından ilgilidir.

§         Özellikle toprak işinde, yükleme ve taşıma kapasiteleri arasıda denge olmalıdır. Ekonomik bir toprak işi çalışmasının abecesi budur.

§         Yapılacak iş için kullanılan makinanın doğru seçilmiş olması gerekir. Gereksiz fazla kapasite atıl halde olmamalıdır.

§         Gündüz yapılması daha uygun olan işler gece vardiyasına bırakılmamalıdır.

§         Taşaron ekipmanları sanki şirketin ekipmanı imiş gibi kontrol altında tutulmalıdır.

§         Üretimlerdeki adam-sat ve makine-saat değerleri sürekli kontrol edilmelidir.

§         Özellikle yol inşaatlarında sanat yapılarının ve drenaj rögarlarının üzerinde kaçıncı kilometrede oldukları belirtilmelidir. Böylece herkes toplantılarda kolaylıkla ilgili bölgeyi gözünde canlandırabilir.

§         İçine boru döşenecek olan kanallar fazla bekletilmeden borusu döşenir ve dolgusu tamamlanır. Zamanla şevleri yıkılabileceği gibi yağmurdan da hasar görebilir. Şevlerin dik olması halinde bu durum daha belirgindir.

§         Drenaj kanallarının her türlü bağlantıları, tüm testlerin tamamlanması ile zaman kaybetmeden bitirilir. Böylece yüzeysel suların yapıya zarar vermeleri en aza indirilir.

§         Sonradan yapılması gerekli görülen kılçık drenler projesine olabildiğince uygun yapılmalı ve işlevlerin yerine gelmesi için uçların dışarıda kalmasına özen gösterilmelidir. Sonradan bozulan yollarda bu tür hataların payı büyüktür.

§         Bakım zamanı geldiğinde makineler atölyeye gecikmeden teslim edilmelidir.

§         Kış şartlarında alt yapısı iyi olmayan servis yollarına ince bir kaplama yapılmalıdır.

§         Soğuk havalarda makine ve ekipman motorlarının çalışması zaman alabilir. Zaman kaybını önlemek için atölye, bu makineleri mesai başlangıcından önce çalıştırılmalarını temin etmelidir.

§         Yapılan iş bir daha aynı işe dönülmeyecek gibi tamamlanmalıdır.

§         Makine ekipmanlarının operatör mahaline gerekli bilgi ve talimatları içeren yazılar rahatça görülen bir yere konur.

§         Reglaja, kazı ve dolgu bitiminden hemen sonra başlanmalıdır. Reglaj yapmadan bölgeyi terk etmek sonra o bölgeye yeniden mobilize olmak demektir.

§         Menfezlerdeki çalışmalar, menfezin işlevi sağlanıncaya kadar devam etmelidir. Aksi halde yağmur ve sel sularının tahliyesi mümkün olmaz.

§         Şevleri dik olan kazı yerlerinde yapılacak imalatlara hemen başlanmalıdır. Böylece bu imalatların kazıda olabilecek heyelanlardan önce bitirilmesi sağlanır.

§         Beton dökümü başlanmış temellerin sürekli beton şartı olmasa da, betonlama işlemi durudurulmadan tamamlanmalıdır.

§         Birimler arasındaki toplantılar prensip olarak çalışma saati dışında düzenlenmelidir. toplantılarda tutanak tutulup, katılanlarla, ilgililere tutanağın birer kopyası dağıtılmalıdır.

§         Bitkisel toprak hafriyatınde sonradan kullanılacak toprak mümkün olduğunca kullanma sahasının yakınına depo edilmelidir. Gereksiz taşımadan kaçınılmalıdır.

§         Beton boru, rögar gibi prefabrik üretimlerin üretim sahasından kullanılacağı yere kadar taşınmasında, yükleme ve boşaltmada oluşacak zayiatların en aza indirilmesi için gerekli önlemler alınmalıdır. Hiçbir zayiat %3'ün üzerinde olmamalıdır.

§         Çalışmalarda kamulaştırılmış bölgeye taşmamaya dikkat edilmelidir.

§         Herhangi bir dolgu işlemine başlamadan önce gerçeğe yakın bir metraj çıkarılmalı ve hacme göre yaklaşık kamyon sayısı hesaplanmalıdır. Kabarma katsayısı gözönüne alınmalıdır.

§         İnşaatın yapıldığı araziden önceden yapılmış altyapı tesisleri geçebilir. Elektrik kablosu ve havai hatlar, su boruları telefon hatları gibi. Bu tesislerle ilgili dairelere, işe başlamadan önce haber verilmeli ve gerkli altyapı deplasmanlarının en kısa zamanda gerçekleştirilmesine çalışılmalıdır.

§         Çalışma sezonu bitiminde bazı saha müşhendisleri kesin hesap çalışmaları ile görevlendirilebilir. Bu tutum hem kesin hesabı hızlandırır hem de saha mühendisleri ile kesin hesaplarda çalışan mühendisleri birbirine yakınlaştırır.

§         Malzemeyi şantiyeden temin eden taşaronlar, belli bir zayiatın üzerinde bir zayiattan sorumlu olmalıdırlar ve miktara karşı gelen parsal tutar hakedişlerinden kesilmelidir.

§         Çalışma saatlerinde, çok acil bir durum olmadıkça sahadan hiç kimse büroya çağrılmamalıdır.

§         Kamyonların aşırı yüklenmesi sonucu yol kaplama yüzeyine dökülen kum, çakıl vs. gibi malzemeler kaplamanın hasar görmesine neden olur. Yolların temizlenmesi yanında kamyonların fazla yüklenmesi şantiye yönetimince önlenmelidir.

§         Başarılı ve düşük maliyette üretim yapmanın temel kuralı yapılacak işi iyi tanımak ve kullanılacak ekipmanı buna uygun olarak seçmektir.

§         Prensip olarak operatörler ihtisaslaştığı makina çeşidinden başka bir makinada çalıştırılmamalı ve buna zorlanmamalıdır.

§         Kötü hava şartları, uygun olmayan ödeme koşulları, proje değişikliği neden /veya nedenleri ile olabilecek iş duraklamalarında, nerelerde çalışabileceğimiz önceden kararlaştırılmış omalıdır.

§         İnşaat yapım metodunun ilgili işin başlamasından önce saptanmış olması gerekir.

§         Üretimin kalitesinden fedakarlık etmek tasarruf etmek değildir. kalitenin alt limiti şartnamelerde yazılıdır.

§         Proje etüdleri, arazi etüdü ile birleştirilirse sonradan istenmeyen süprizlerle karşılaşma olasılığı azalır.

§         Gelen yeni projeler hemen ilgililere dağıtılmalı ve işlerin hacmi hesaplanmalıdır.

§         Yaptığınız işin sözleşmesini en az iki kez okuyun

§         İhale sonrasında işin neden alınamadığı veya alınmış ise ikinci gelenle aradaki farkın ne olduğu ve nereden geldiği araştırılmalıdır.

§         İşverenden taleplerinizde haklı olabilmeniz için işin tarihçesini gösteren dökümanların korunduğu bir arşiviniz olmalıdır.

§         İş yaparken, iş programına göre iyi gidiyorsa bile acaba yaptığımız iş yapabileceğimizin maksimumudur diye düşünmeliyiz.

§         Bir bilginin dağıtımını gecikmeden gerçekleştirmeliyiz.

§         Çok sonra kullanılacak makina, ekipman ve malzemeyi şimdiden satın almayın. Ama gecikmeyin de. Bu politika bize finansmanda rahatlık sağlayacaktır.

§         Şantiye içinde dedikoduya konu olabilecek olayları hemen su yüzüne çıkarıp olumsuz bir havanın oluşmasına engel olunmalıdır.